Skip to main content
SocietyTabula Rasa

Boekrecensie: Waar Kunnen We Landen?

By January 18, 2019October 28th, 2019No Comments

De afgelopen eeuw veranderde de wereld razendsnel. Bruno Latour (Frans socioloog en filosoof) pleit voor het centraal stellen van de klimaatkwestie, omdat dit tot de kern van onze politiek hoort. Hij stelt in zijn essay Waar kunnen we landen? dat de mensheid in een existentiële crisis verkeert, omdat we niks meer hebben om op te staan, en we de bodem onder onze voeten voelen wegzinken. De situatie waarin we verkeren noemt hij dan ook: ‘de beproeving dat je van je land bent beroofd.’

De verkiezing van Donald Trump in 2016 wordt als aangrijppunt voor dit essay gebruikt. Toen dit gebeurde werd het Latour namelijk duidelijk dat we precies rechtsomkeert moeten maken van de politieke richting waar Trump op afstevent. Het probleem is echter dat mensen niks meer hebben om op te staan, en niks meer om aan vast te houden. Vooruitgang lijkt niet te werken, en teruggaan is inmiddels geen optie meer. Dit is de reden waarom Latour pleit voor een radicaal nieuwe weg die we in zouden moeten slaan.

Het Lokale en het Mondiale, noemt Latour de tegen elkaar in bewegende krachten, waardoor nu zoveel chaos is gecreëerd. Het Lokale als hetgeen waar we vandaan komen, wat ons beschermt, onze bodem. Het Mondiale staat voor de globalisering; het toegang willen verkrijgen tot de wereld. Afgelopen eeuw zijn we razendsnel bezig geweest met deze overgang, van het Lokale naar het Mondiale. Echter kunnen we niet maar vooruit blijven gaan, en kan nooit iedereen van deze globalisering profiteren; daar zijn we simpelweg met te veel voor, er is te weinig ruimte. Dit resulteert in miljarden ‘verliezers’ als gevolg van de mondialisering. De rijken – de ‘elite’ – hadden dit volgens Latour al decennia geleden door. Zij zijn degenen voor wie Trump zich inspant. Latour zegt daarover in zijn essay:

‘Dereguleren, we moeten dereguleren! Hup, we pompen alles op wat er nog valt op te pompen – Drill, baby, drill! Als we inzetten op die mafketel, winnen we vast de dertig of veertig jaar respijt die we voor ons en onze kinderen nodig hebben. Laat daarna de zondvloed maar komen, wij zijn dan sowieso al dood.’

Uiteindelijk pleit Latour dan ook voor een nieuwe richting, waarbij we meer verbonden zijn met de aarde en de interactie tussen mens en aarde omarmen, in plaats van deze te negeren en te doen alsof wij los van de aarde opereren. Volgens de socioloog-filosoof moet het politiek spectrum radicaal veranderen, waarbij links en rechts meer verenigd worden. Het is alleen nog wel onduidelijk hoe dit dan precies in zijn werk zou moeten gaan.

Waar kunnen we landen? zit vol met metaforen en conceptuele begrippen. Dit is zeker interessant, en zorgt af en toe voor erg poëtische en filosofische zinnen. Maar al deze metaforen maken het ook wel tien keer zo moeilijk om Latour’s punten helemaal te begrijpen. Stukken uit het essay moeten soms meerdere malen gelezen worden om het echt door te laten dringen. Desondanks is het de moeite waard om te lezen, vooral voor diegenen die geïnteresseerd zijn in de klimaatcrisis vanuit een politiek perspectief. Eén ding maakt Latour dan ook heel duidelijk: een nieuwe oriëntatie is nodig om weer bodem onder onze voeten te krijgen, zodat we daar kunnen landen.

Dit boek is online of bij de boekhandel te verkrijgen voor €19,50.

 

De afgelopen eeuw veranderde de wereld razendsnel. Bruno Latour (Frans socioloog en filosoof) pleit voor het centraal stellen van de klimaatkwestie, omdat dit tot de kern van onze politiek hoort. Hij stelt in zijn essay Waar kunnen we landen? dat de mensheid in een existentiële crisis verkeert, omdat we niks meer hebben om op te staan, en we de bodem onder onze voeten voelen wegzinken. De situatie waarin we verkeren noemt hij dan ook: ‘de beproeving dat je van je land bent beroofd.’

De verkiezing van Donald Trump in 2016 wordt als aangrijppunt voor dit essay gebruikt. Toen dit gebeurde werd het Latour namelijk duidelijk dat we precies rechtsomkeert moeten maken van de politieke richting waar Trump op afstevent. Het probleem is echter dat mensen niks meer hebben om op te staan, en niks meer om aan vast te houden. Vooruitgang lijkt niet te werken, en teruggaan is inmiddels geen optie meer. Dit is de reden waarom Latour pleit voor een radicaal nieuwe weg die we in zouden moeten slaan.

Het Lokale en het Mondiale, noemt Latour de tegen elkaar in bewegende krachten, waardoor nu zoveel chaos is gecreëerd. Het Lokale als hetgeen waar we vandaan komen, wat ons beschermt, onze bodem. Het Mondiale staat voor de globalisering; het toegang willen verkrijgen tot de wereld. Afgelopen eeuw zijn we razendsnel bezig geweest met deze overgang, van het Lokale naar het Mondiale. Echter kunnen we niet maar vooruit blijven gaan, en kan nooit iedereen van deze globalisering profiteren; daar zijn we simpelweg met te veel voor, er is te weinig ruimte. Dit resulteert in miljarden ‘verliezers’ als gevolg van de mondialisering. De rijken – de ‘elite’ – hadden dit volgens Latour al decennia geleden door. Zij zijn degenen voor wie Trump zich inspant. Latour zegt daarover in zijn essay:

‘Dereguleren, we moeten dereguleren! Hup, we pompen alles op wat er nog valt op te pompen – Drill, baby, drill! Als we inzetten op die mafketel, winnen we vast de dertig of veertig jaar respijt die we voor ons en onze kinderen nodig hebben. Laat daarna de zondvloed maar komen, wij zijn dan sowieso al dood.’

Uiteindelijk pleit Latour dan ook voor een nieuwe richting, waarbij we meer verbonden zijn met de aarde en de interactie tussen mens en aarde omarmen, in plaats van deze te negeren en te doen alsof wij los van de aarde opereren. Volgens de socioloog-filosoof moet het politiek spectrum radicaal veranderen, waarbij links en rechts meer verenigd worden. Het is alleen nog wel onduidelijk hoe dit dan precies in zijn werk zou moeten gaan.

Waar kunnen we landen? zit vol met metaforen en conceptuele begrippen. Dit is zeker interessant, en zorgt af en toe voor erg poëtische en filosofische zinnen. Maar al deze metaforen maken het ook wel tien keer zo moeilijk om Latour’s punten helemaal te begrijpen. Stukken uit het essay moeten soms meerdere malen gelezen worden om het echt door te laten dringen. Desondanks is het de moeite waard om te lezen, vooral voor diegenen die geïnteresseerd zijn in de klimaatcrisis vanuit een politiek perspectief. Eén ding maakt Latour dan ook heel duidelijk: een nieuwe oriëntatie is nodig om weer bodem onder onze voeten te krijgen, zodat we daar kunnen landen.

Dit boek is online of bij de boekhandel te verkrijgen voor €19,50.

 

Julia Zegeling

Author Julia Zegeling

More posts by Julia Zegeling